De laatste jaren waren er veel uitbreidingen in pretparkland die zich lieten opmerken. In Europa werd het ene na het andere prestigieuze project gerealiseerd. Multi Launch coasters, Dive coasters en houten kathedralen soms met een waanzinnig gedetailleerd afgewerkte omgeving. Port Aventura stampte een volledig nieuw park uit de grond en ook Tayto groeide als kool.
Geen enkele van deze uitbreidingen kwam op vlak van schaal ook maar in de buurt van wat the new kid on the bloc in Polen klaarspeelde. Dit pools park groeide op vier jaar tijd (!) uit tot een park met twaalf (!) achtbanen zes (!) waterattracties en een resem aan familie-, thrill- en kinder-attracties die allesbehalve moet onderdoen voor de grootste parken van Europa.
Dit seizoen presenteerde het park zijn voorlopig orgelpunt wat betreft coasters: een gitzwarte gigacoaster van de hand van een fabrikant uit Zwitserland. Bij de rollercoasterfriends was vooral de laatste toevoeging het doorslaggevende argument om eindelijk eens een bezoekje te brengen aan Energylandia.
Door een combinatie van enthousiasme en een gebrek aan anticipatie en motivatie moest ik de reeds geboekte ochtendvlucht met de rest van de groep missen om uiteindelijk pas tegen middernacht in Krakau terecht te komen via een dubbele avondvlucht met overstap in Warschau. Om dat manoeuvre nog bloedstollender te maken dan het al was, vertrok de eerste vlucht met maar liefst anderhalf uur vertraging waardoor de overstaptijd te Warschau slonk tot een nagelbijtbare ‘-10’ minuten.
Raad aan mezelf en andere chaotische studenten: plan geen vlucht op de ochtend van een dag dat je nog examen kan hebben, ook niet als de kans heel klein is. Vermijd in eventuele vervangvluchten overstappen waar mogelijk.
Na zoveel adrenaline besloot ik me niet aan een avontuur met pools openbaar vervoer te wagen en verkoos ik een duurbetaalde taxirit rechtstreeks naar het hotel. Zlotty’s geef ik gelukkig vier keer zo graag uit als euro’s: lang leve Zlottyland.
‘S anderdaags stond vrijwel de hele rollercoasterclub iets voor openingstijd te trappelen om Energylandia te bestormen. De zichtlijnen vanaf dit punt botsten trouwens teleurstellend op een - zoals iemand correct opmerkte - zelden goed ogende big apple, een felgekleurde juniorcoaster en een kaarsrechte geasfalteerde weg die verder in het park liep.
De echte reden waarom we hierlangs het park wilden insjeezen lag uiteraard niet voor ons... Net buiten beeld lag rechts achter de hoek het gloednieuwe speelgoed van het park. We kozen dus voor de optie die het dichtst bij Hyperion lag! Enerzijds is het jammer om de hoofdvogel meteen af te schieten, anderzijds zou het nog tien keer jammerder zijn om de hoofdvogel te missen wegens een defect later op de dag.
Zodra het startsein gegeven was schoten zowel Polen als Belgen als een pijl uit een boog richting het zwarte goud. Energylandia nam ons letterlijk in het o-tje door ons daarna eerst vijf verdiepen naar boven te laten spiralen om aansluitend zes verdiepen omlaag te spiralen die uitgaven op het voorsorteersysteem van Hyperion.
Van links naar rechts kregen we achtereenvolgens een rij voor front, een rij voor singles en twee rijen voor de rest van de trein. We besloten de twee linkerrijen net als de rest van de dag te laten voor wat ze waren.
Op onze eerste rit belandden we centraal. Hyperion ging vervolgens zeer vlotjes naar boven en nog vlotter naar beneden met aansluitend wat smijtwerk in verschillende richtingen. Ik had me aan een übersuperdegelijke baan verwacht wat op de eerste rit getemperd werd tot gewoon een degelijke baan.
Gezien het park twaalf achtbanen telde werd er niet aan wachten tot de groep volledig was gegaan: de koplopers stonden al aan te schuiven bij een rode launchcoaster terwijl wij net uit Hyperion stapten. Formula bleek een supercompacte botersoepele vekoma te zijn die je alle hoeken van zijn beperkte footprint liet zien.
Een racethema is goedkoop en in Energylandia bleek het ook nog eens goedkoop uitgevoerd: zodanig dat het al deels afbrokkelde amper twee jaar na plaatsing.
Operationsgewijs werd wel tijdig ingezien dat de tweede trein uithalen een goed idee was en ook tussenin werd er zelden getalmd.
We betreurden de beslissing van de koplopers om Formula voor Dragon te bezoeken reeds toen we in de wachtrij van die eerste stonden. Dragon had immers maar één trein. Het deed pas echt pijn toen de wachttijd ook effectief opgelopen bleek tot een geafficheeerde wachtrij van liefst 40 minuten. Met enige tegenzin kozen we er toch voor om de rij te ondergaan: beter zou het er niet op worden.
Dragon beschikte ter afleiding over decoratie bestaande uit enkele drakenbeelden die qua stijl en vormgeving perfect tussen de originele beelden van de bobbejaanland funbrigade zouden kunnen staan. Voor de slechte verstaander: dat is géén compliment. Ook hier waren er duidelijk reeds stukken afgebroken en provisorisch terug aan elkaar geplakt.
De geafficheerde wachttijd bleek correct en ook deze achtbaan van Vekoma bleek botersoepel te bollen. Afgezien van de capaciteit en gatlelijke decoratie mocht baan nummer drie er zeker wezen.
De vierde en laatste grote coaster van de dag zou ‘Roller Coaster Mayan’ worden. Het betrof een kopie van het model dat Vekoma ook in ons eigen Walibi en zowat elke andere hoek van de wereld heeft geplaatst: de klassieke SLC.
Voor wie eveneens zou willen instappen met de hoop dat een exemplaar met als openingsjaar 2015 nog een pak soepeler door zijn baan zou bollen is er slecht nieuws. Niets is minder waar: een SLC is ook vers van de fabriek een rammelbak! Al moet gezegd dat de rit zonder de typerende beugels die je de ganse rit oorvijgen bezorgen een fractie comfortabeler is.
Thematisch is de illusie van mayacultuur te dunnetjes uitgevoerd waardoor ze weinig meer overtuigd dan een kale baan. Vanuit het hoofdpad laat de coaster zich ook jammerlijk vanuit zijn lelijkste kant zien.
Vlak voor de middag maken we nog de transitie naar waterattracties met watercoaster Speed en Rapid River ‘Jungle river’. Beide attracties komen uit de stal van Intamin. Voor de eerste moeten de rugzakken verplicht in een betalend kluisje. De wachtrij kronkelt bij deze recente attractie door een redelijk stijlvol decor in spuitbeton met een stijl die zweeft tussen viking en middeleeuws.
Hoewel ik liftconstructies als deze en het baantype in het algemeen zelden elegant vindt ogen, komt Speed uit de hoek als een van de meer fotogenieke hoekjes van het park. Dat wil misschien ook wel wat zeggen over het gebrek aan fotogenieke stukken in de rest van het park. Gezellige attractie.
Van een rapid met Intamin als leverancier verwachten we toch wat water: dus laten we onze rugzakken in de kast. We komen echter bedrogen uit, afgezien van een eerste golf die nog doet alsof hij enige dreiging kan inhouden is wat gezellig op en neer wiegen het enige wat onze boot doet gedurende het ganse parcours.
Thematisch moet deze nieuwe ‘Jungle River’ het voorlopig stellen met uitsluitend wat armetierige naaldvegetatie. In onze beleving heet dat: het is een affront om deze flauwe rivier het voorvoegsel Jungle te durven geven.
Bij het middagmaal versplinterd de groep. Aanleiding daarvoor zijn de hemeltergende operations bij de horeca.
In een eerste restaurant schuift de rij voor geen meter: dus denken we onze heil te kunnen vinden bij de plaatselijke woktent, voor de gelegenheid gedecoreerd als vulkaan. We worden zowaar euforisch wanneer we maar drie man in voor ons in de rij zien staan. De euforie bekoelt snel wanneer we ontdekken dat de meid achter de kassa na het afronden van een bestelling een wokpan in de hand neemt en begint te wokken. De wok belandde na een minuutje of vier in een kartonnen doosje en werd vervolgens overhandigd aan een persoon die zich plots losmaakte uit een menigte rechts van ons, waarvan wij dachten dat ze enkel sfeer en gezelligheid kwamen opsnuiven.
Terwijl anderen ontsteld terugkomen van een pizza-keet met een luiaardwaardig verwerkingstempo van bestellingen dringt ook bij de woktent het besef door dat die ganse menigte nog op zijn eten aan het wachten is en het nog een eeuwigheid gaat duren eer al die bestellingen door de wokpan van de bestelmeid zijn gegaan.
Ik vlucht in duo naar het hamburgerkraam zónder wachtenden. We bestellen een simpele hamburger, waarop de plaatselijke bestelmeid de wenkbrauwen samentrekt in een verontschuldigende blik die niet veel goeds voorspelt. “Dat zal nog 25 minuten duren” De boodschap echoot in ons hoofd. Dat doet de deur dicht! Als zelfs bij het hamburgerkraam zónder wachtenden een half uur duurt om een hamburger te bemachtigen, dan trekken wij wel het park in tot we ergens zichtbare en hapklare brokken klaar zien liggen!
Samen schrappen we met de slechte draaiende wilde muis met schouderbeugels, Boomerang, Frutti Loop Coaster, Energus Roller Coaster, Mars, Happy Loops en Circus Coaster de resterende kinder-, kleuter- en peutercoasters van de todo list. Vermeldenswaardig is daarbij het ronduit enge enthousiaste-fruit-thema dat Big Frutti Apple Loop coaster mee kreeg.
Ook het de operator aan de Circus coaster scoorde punten door een enthousiasme aan de dag te leggen dat duizend keer groter was dan zijn simpele ovaalvormige attractie met miniem hoogteverschil rechtvaardigde. Ik kreeg net als de rest van de passegiers elke ronde een ‘high five’ en het stopte niet na één of twee.
Om de vreugd compleet te maken gingen we op Safari. Ik gaf het stuur aan mijn metgezel en kreeg zelf een drukknop om mij mee te amuseren die zeer toepasselijk de tonen van disneyklassieker ‘diep in de zee’ liet weerklinken. Aan dolenthousiaste beestenbeelden geen gebrek, maar het ritje eindigt in een vrij sfeerloze rechte lijn naar het einde geflankeerd door een kaal tuinhek aan de rechterzijde.
De omgeving van de junior boomerang en de ‘oude’ rapid van het park levert in tegenstelling tot de rest van het park nog best aangename zichtlijnen en is zelfs een sfeervolle zone te noemen. Dat verleid ons om de originele rapid in stijlvol atlantis-thema een kans te geven zijn opvolger te verslaan. We horen verraste kreten gevolgd door luid gelach in een van de eerste aan het zicht onttrokken bochten van de attractie en krijgen zowaar goede hoop.
Helaas pindakaas. Wij waanden ons over vrijwel de ganse rit meer geëntertaind en verrast in rondvaarten als ‘bootvaart’ of ‘Kaatje zoekt Eendje (wijlen ‘De Vaat’). De baan doet wel wat nostalgisch denken aan de rapids uit rollercoastertycoon. De ‘stroomversnellingen’ die in deze attractie zitten lijken van ver wat op de rechte baandelen die je in dat spel kon zetten. We misten evenwel drops, draaikolken en watervallen om het écht tof te maken. Water alleen was eigenlijk ook al leuk geweest.
Hoewel de bizarre verrassing op het einde van de rit een welkome afwisseling is, kan het bij de eindbalans niet baten. Atlantis is een vergissing: het ziet er mooi uit, maar als puntje bij paaltje komt gebeurt er niets dat de moeite waard is.
Energylandia krijgt ook de twijfelachtige eer de plek van slechtste darkride ooit te veroveren in mijn herinneringen.
De buitenkant was afgewerkt met lelijke gigantische torso’s van iets tussen monsters en superhelden. Van de binnenkant weet ik dat de treintjes vertrokken voor iedereen was ingestapt: dat was tevens het enige punt van spanning in de attractie.
De interactiviteit was zo bevredigend dat ik het pistooltje al na twee bochten liet voor wat het was en bijna vergeten was dat dat ding überhaupt over pistooltjes beschikte. Buiten dat er af en toe een monsterlijk beeld stond was er in heel de rit weinig samenhang te bespeuren. Het hielp ook niet dat de operator en de karretjes de enige bewegende onderdelen van de attractie waren.
Gelukkig staat het onding op een plaats waarin we thema’s als science-fiction, Afrika, Azteken, Viking, Middeleeuwen, Egypte en platte kermismeuk broederlijk zien samenleven met zowel een race- als fantasythema in één en dezelfde kijkrichting.
In de toekomst kunnen die zichtlijnen dus in één beweging met de vervanging van die darkride opgekuist worden. Tot dan kan je nog steeds Pretparkimagineers martelen in Polen: het is een hel gelijk!
We schepen in bij de aanpalende rondvaart om van het onding te bekomen. Anders dan bij de evenknieën in Bobbejaanland, Plopaland en Parc Asterix zijn hier geen waarschuwingen nodig om hoofdgebots te vermijden. Daartegenover staat dat het dak van deze boten zo kleinschalig is dat het zelfs de illusie van ‘droog bij regen’ niet meer kan vervullen.
We hoopten het bootplezier verder te zetten in de boomstambaan van het park. Daar stond een rij van hooguit dertig man aangegeven als een wachttijd van meer dan 20 minuten. Wij hoonden dat weg met schampere lach; een boomstambaan is een capaciteitsvreter: die zou die dertig man in een mum van een tijd opslokken.
Dat bleek helaas een schromelijke overschatting. We ontdekten namelijk vrij snel dat de rij voor geen meter doorschoof. In heel het circuit waren hooguit drie boomstammen aanwezig. Dat is weinig voor een boomstambaan met twee liften. De doorkomsttijden in het station waren dan ook navenant. Dat gebrek werd niet gecompenseerd met vlot instappen in bewegende boten of boten telkens netjes opvullen. Ter compensatie was er in het decors een extra operator te ontdekken, waarvan de functie onduidelijk was.
Uiteindelijk doen we wat iedereen doet in een park met slechts één coaster die noemenswaardig boven het gemiddelde van de rest uitschiet: rerides tot sluiting. Hyperion des avonds komt een pak krachtiger uit de hoek. Europa’s topcoaster wordt hij daar niet mee, maar het herstelt iets van de teleurstelling van de ochtendeditie.
Ietwat zorgwekkend is dat de rit in zijn eerste seizoen al redelijk ruw aanvoelt op buitenste zitjes van elke rij. Bij één van de ritjes kreeg ik er zelfs zo’n slag van in m’n rug dat ik vervolgens niet meer van de centrale zitjes week. Ik heb het akelig voorgevoel dat dit het soort problemen is dat niet beter wordt met de tijd. Om energylandia nooit meer te vergeten spieste ik mijn been nog even aan een plaatselijke trappenpartij met zo’n grondigheid dat er na een nachtje slapen nog steeds af en toe wat bloed uitsijpelde. Daar heb ik geen fotomateriaal van en ik geloof niet dat iemand daar rouwig om zal zijn.
Ten lange leste zijn we dan aanbeland bij de conclusies... Ik was oorspronkelijk enthousiast over Energylandia, maar het gezegde dat haast en spoed zelden goed zijn gaat helaas ook in Polen op. Attracties lijken er soms nogal lukraak neergesmeten en het park komt met heel wat standaard layouts niet bijster origineel uit de hoek. Er mist coherentie, zowel in stijl als thema.
De evolutie in materiaalkeuze die in onze contreien gespreid over pakweg vijftig jaar verliep werd in Polen nog eens overgedaan op vier jaar tijd, wat er mee voor zorgt dat het park slechts vier jaar oud is, maar al wel meerdere decennia oud en zelfs een beetje in verval aanvoelt.
Het is ook een gemiste kans om een dergelijk nieuw park niet op een doordachtere manier uit te plannen met het oog op toekomstige uitbreidingen en logische wegvoering. Dat kan achteraf aangepast worden, maar de ervaring leert dat lelijk beginnen het zelfs voor marktleiders als Disney moeilijk maakt om er een goed vervolg aan te breien.
Energylandia zal wat mij betreft dus stevig uit zijn sloffen mogen schieten als het écht wil meespelen met de grote jongens.